Ontdekkend leren en uitdagend leren met 4xWijzer
Door Caroline: Zaakvakken kun je op verschillende manieren aanbieden. Op Bonaire hebben wij te maken met een zeer uiteenlopende populatie en dus ook zeer uiteenlopende niveaus en interesses van de leerlingen. Als je net als ons de overstap wilt maken naar meer uitdagende lessen voor de zaakvakken, dan heb je wellicht iets aan mijn onderstaande blog over Ontdekkend en uitdagend leren met 4xWijzer.
Confucius
Confucius
“Vertel het me en ik zal het vergeten. Laat het me zien en ik zal het onthouden. Laat het me ervaren en ik zal het me eigen maken.” Een uitspraak van sociaal filosoof Confucius die me is bijgebleven van de IPABO te Alkmaar. Als ik kijk naar hoe het onderwijs is vormgegeven op basisscholen, zie ik dat we onszelf soms kwijtraken in de methodes en hoe deze gevolgd dienen te worden. De ruimte die ik voelde in het speciaal onderwijs in Amsterdam (waar je de leerling volgt i.p.v. de methode), heb je vaak niet in het regulier onderwijs. We ‘moeten’ het boek uit hebben voor het einde van het jaar en volgen deze stap voor stap. We moeten keihard werken om de kinderen die opvallen (bovenaan en onderaan) extra te ondersteunen of meer uit te dagen.
Gelukkig hebben we op mijn school op Bonaire te ruimte om te lessen aan te bieden zoals wij denken dat waardevol is. Zo maak ik af en toe met de lesdoelen in het hoofd een leuke buitenles, een spel of een quiz i.p.v. de les uit het boek. Je ziet de groep dan volop genieten. Vooral het feit dat ik een jongensgroep heb (18 van de 26), maakt mij bewust van de beweeglijkheid die zij in zich hebben en dus de bewegingsvrijheid die ze nodig hebben.
Aansluiten bij meervoudige intelligenties 
Zes jaar geleden zagen we dat het onderwijs in de zaakvakken te ver stond van onze doelgroep. We hebben bij ons op school leerlingen van zeer verschillende komaf. De taal waarin we lesgeven, is voor vele leerlingen niet de thuistaal. Daarnaast is er ook een verschil in opvoedstijlen en zien we om ons heen dat het onderwijs aan het veranderen is van klassikaal naar adaptief onderwijs.
We gingen op zoek naar een manier van lesgeven die zou aansluiten bij de behoeften van de verschillende leerlingen. Zo kwamen we uit bij 4xWijzer.
4xWijzer is een methodiek die uit gaat van de acht meervoudige intelligenties van professor Howard Gardner: kijk-knap, ik-knap, doe-knap, getallen-knap, taal-knap, muziek-knap, samen-knap en natuur-knap. Door leerkrachtgebonden lessen aan te bieden en daarnaast leerlingen op een eigen manier de leerstof te laten verwerken tijdens de leerlinglessen, wordt er een perfecte combinatie gecreëerd tussen het aanbieden van nieuwe informatie en het opdoen van ervaringen. Ik zie tijdens deze lessen dat het talent van het kind weer centraal staat en niet meer de methode.
Ontdekkend en uitdagend leren: de Leerkrachtlessen
Door vijf leerkrachtlessen worden er vijf vragen beantwoord over het thema. Deze vragen dekken de SLO-doelen en zijn zo gesteld dat een leerkracht er een volle les over kan geven. Wij hebben nu het thema dinosaurussen waarbij de vragen zijn:
1. Hoe zijn de dinosaurussen uitgestorven?
2. Wat is het verschil tussen een fossiel en een skelet?
3. Waar leefden de dinosaurussen?
4. Waarom leefden sommige dinosaurussen in een kudde?
5. Wat aten dinosaurussen en welke eters ken jij?
Elke week geef ik een les waarin ik zelf vrij ben in het “hoe” ik een vraag beantwoord. Ik maak meestal een powerpoint met mooie platen en veel korte filmpjes van Schooltv erin. Door veel beeldmateriaal te gebruiken, weet ik dat ik zelfs de taalzwakste leerlingen kan bereiken.
Kieskast met bakkaarten 
Deze methodiek biedt jou als leerkracht de vrijheid om kaarten zelf vorm te geven of om kaarten te gebruiken die worden aangeleverd. Wij hebben al onze eigen kieskaarten gemaakt. Dit ook omdat wij moeite hebben om bepaalde spullen op het eiland te krijgen of ze zijn hier erg duur. Hierdoor maken wij creatief gebruik van wat we wel hebben en maken op die manier kaarten die allemaal gericht zijn op de intelligenties. De leerlingen kiezen d.m.v. een knijper een activiteit. In de kast staan bakken met alle spullen die ze nodig hebben om aan de slag te gaan.
De link naar het kleuteronderwijs is zo gelegd. Doordat we bij de kleuters al zo werken, zijn de kinderen eraan gewend om zo te
Paleontoloog
werken en hebben nog maar weinig leerlingen hulp nodig bij het kiezen. Met het dinosaurus thema zijn de leerlingen heerlijk bezig met o.a. wattenstaafjes (kijk-knap), klei (doe-knap), spiegelkleurplaten (reken-knap) liedjes luisteren die over dinosaurussen gaan (muziek-knap) en met het werken als een echte paleontoloog (natuur-knap). Het enthousiasme is enorm en de betrokkenheid hoog. Daadwerkelijk ELKE leerling is een half uur intensief bezig met een van de bakkaarten. Een fantastisch fenomeen om te zien dat het zo ook kan; zonder boek of potlood en toch aan het leren!
Ben je blij met onze website? Via Onderwijswereld-PO.nl kun je bestellen bij Bol. Geeft ons een kleine commissie, terwijl het jou niks extra kost 😉
