Kindermishandeling en huiselijk geweld: Een verschrikkelijk onderwerp

20 november 2020 |

Door Fleur: Naar schatting worden er in Nederland 119.00 kinderen geconfronteerd met kindermishandeling en/of huiselijk geweld. Gemiddeld zit er in elke klas 1 kind dat wordt mishandeld. Scholen hebben een belangrijke rol in het signaleren van kindermishandeling. In dit blog besteed ik aandacht aan de vernieuwde (sinds januari 2019) meldcode kindermishandeling app voor leerkrachten. En tevens aan het belangrijke boek van Anton Horeweg speciaal geschreven voor kinderen die geconfronteerd worden met kindermishandeling en/of huiselijk geweld.

Voorlichting

Bij mij op school was een voorlichting voor ons leerkrachten over de meldcode kindermishandeling app. Aan de hand van de signaallijsten en een indringend filmpje werden we meegenomen door de app en hoe deze te gebruiken bij een vermoeden van kindermishandeling en/of huiselijk geweld. Voor de ervaren leerkrachten in mijn team gaf het veel herkenning. Zij hebben in hun loopbaan helaas al vaker hun vermoedens gehad en hebben procedures gevolgd. Voor mij, als nog niet zo ervaren leerkracht, was het bestaan van deze app volstrekt nieuw. Sterker nog; van het feit dat ik als leerkracht daar een belangrijke signalerende rol in kan hebben en welke stappen ik dan moet nemen was ik mij nog niet bewust.

Meldcode kindermishandeling app

De app is sinds januari 2019 vernieuwd waardoor de 5 stappen van de meldcode helder en duidelijk te doorlopen zijn. De app is volledig anoniem te downloaden in de verschillende appstores. Er hoeft geen account te worden aangemaakt en er worden geen cookies opgeslagen.

Het is een app boordevol informatie. Heel fijn om op een rustig moment door te lezen. Als je hem  meteen wilt gebruiken, omdat je vermoed dat een kind uit jouw klas wellicht met kindermishandeling in aanraking is gekomen, dan is het wel even zoeken. Juist doordat er veel knoppen te vinden zijn, kan het op het eerste gezicht juist wat onoverzichtelijk zijn. Hoewel dat voor iedereen natuurlijk kan verschillen. Ik moest wel een aantal keer heen en weer klikken om de structuur van de app te begrijpen.

Maar dan is deze ook wel heel helder in het gebruik. Er zijn, bij het vermoeden van huiselijke geweld en/of kindermishandeling, vijf stappen te doorlopen.

De 5 stappen van de meldcode huiselijk geweld en/of kindermishandeling in de thuissituatie

Stap 1: Breng de signalen in kaart. Als je op deze knop drukt verschijnt er een nieuw scherm met daarop weer verschillende acties die bij deze stap horen. Een hele belangrijke is de signalenlijst. Deze is onderverdeeld  in een lijst 4- tot 12-jarigen, 12- 18-jarigen en een lijst medewerker/collega. Een belangrijk punt bij elke stap is dat jij (of een andere betrokkene zoals de Ib’er) alles registreert in het leerlingvolgsysteem. Alle gegevens die te maken hebben met het signaleren en handelen leg je steeds schriftelijk vast.

Stap 2: Bespreek met een medewerker. Bespreek je bevindingen met een (deskundige) collega, Ib’er en/of iemand van de directie. Je kunt ook anoniem Veilig Thuis bellen om te overleggen. Ook hier registreer je weer in het leerlingvolgsysteem. Wil je overleggen met externe partners dan heb je wel (tot 16 jaar) toestemming nodig van de ouder/verzorger.

Stap 3: Gesprek met de ouder/verzorger en indien mogelijk met de leerling. Bij dit punt staan er in de app heel veel duidelijke en goede tips hoe zo’n gesprek te voeren. Dit zijn natuurlijk spannende gesprekken om aan te gaan. Je uit je vermoedens van kindermishandeling en/of huiselijk geweld. Het zal wellicht een gesprek zijn vol emoties. Lees dit vooral goed door, dat zal echt helpend zijn voor het gesprek.

Stap 4: Wegen van het geweld en bij twijfel altijd raadplegen van Veilig Thuis. Onder dit kopje zijn verschillende knoppen te vinden die je zullen helpen bij deze stap. Ook hier kan weer, anoniem, contact worden opgenomen met Veilig Thuis om de risico factoren te helpen inschatten en te helpen bepalen of het verstandig is zelf hulp te bieden/organiseren of een melding te doen. Voor het wegen is het belangrijk dat in het dossier (leerlingvolgsysteem) de signalen, de gesprekken en de stappen worden beschreven en vastgesteld die al zijn gezet. Onder deze stap staat ook een knop die je helpt met de afweging te maken of melden noodzakelijk is.

Stap 5: Beslis, meld en schakel hulp in. Op basis van het afwegingskader maak je een melding bij Veilig Thuis. Bij deze stap neemt de app je echt stap voor stap mee in wat je moet doen. De laatste stappen hierin zijn samen met Veilig Thuis. Hier komt ook de vraag naar voren wat je als  school kunt doen om de juiste hulp in te schakelen. Medewerkers in het onderwijs hebben geen hulpverlenende rol. Je kan wel hulp organiseren rondom een gezin. Doe hiervoor een beroep op de samenwerkingspartners van de school.

Veel meer informatie

De app is veel uitgebreider en informatiever dan de 5 stappen die ik hierboven heb uitgelicht. Lees het eens door en verdiep je erin op een rustig moment. Lees vooral de signalenlijst 4- tot 12-jarigen door. Maar ben kritisch. Het gebruik van een signalenlijst kan zinvol zijn, maar biedt ook een mate van schijnzekerheid. De meeste signalen zijn namelijk stressindicatoren die aangeven dat er iets met de leerling aan de hand is. Dat kan iets anders zijn dan kindermishandeling. Het is niet de bedoeling om aan de hand van de signalenlijst het ‘bewijs’ te leveren van de mishandeling. Het is wel mogelijk om een vermoeden van mishandeling meer te onderbouwen naarmate er meer signalen uit deze lijst worden geconstateerd. Een goed beargumenteerd vermoeden is voldoende om in actie te komen.

Dit is een verschrikkelijk boek

In september kwam een, in mijn ogen zeer belangrijk, boek uit: ‘Dit is een verschrikkelijk boek met een gouden boodschap’ van Anton Horeweg. Op de eerste pagina staat: Dit boek is voor alle gewone kinderen (die vaak niet meer geloven dat ze normaal zijn) die abnormale dingen meemaken (maar dat weten ze vaak nog niet).

Een prachtig boek geschreven voor kinderen vanaf ongeveer 10 jaar waarin ze uitleg krijgen dat als ze hele nare dingen thuis meemaken, of een vriendje of vriendinnetje hebben die thuis nare dingen meemaakt, ze hier iets aan kunnen doen en er niet alleen mee moeten blijven rondlopen. Een boek voor kinderen die thuis te maken hebben met kindermishandeling en/of huiselijk geweld. Op een heldere, duidelijke en niet kinderachtige manier, wordt aan kinderen uitgelegd welke nare dingen er thuis allemaal kunnen gebeuren die niet normaal zijn en wat niet hun schuld is. Wat er gebeurt in je lijf en waarom het soms zo lastig is om er over te praten. Waarom je je soms op een bepaalde manier gedraagt terwijl je dat helemaal niet wilt en hoe je hulp kunt vragen. Achterin het boek nog een flink aantal websites die de kinderen kunnen bezoeken.

Mét handleiding voor leerkrachten

Op de website van de uitgeverij, Uitgeverij Pica, is een handleiding voor leerkrachten te vinden, mocht je dit boek met de klas willen lezen. Een handleiding met veel bruikbare en waardevolle tips.

Dit boek is een must have voor de leerkracht. Het is een boek dat in elke klassenbieb te vinden moet zijn. Zodat kinderen het kunnen lezen en de boodschap meekrijgen dat kindermishandeling en/of huiselijk geweld niet normaal is en dat het NOOIT JOUW SCHULD IS!

Bronnen:

Geplaatst in sociaal emotioneel en tagged , ,

Laat een reactie achter