De kracht van je woorden

Door Margreet: een poosje geleden zag ik op Facebook een filmpje van een experiment. Het experiment was bedoeld om te kijken hoe baby’s reageren als ze geen reactie vanuit gezichtsexpresse van hun ouders krijgen. De baby’s werden onzeker, verdrietig en gingen huilen. Het was hartverscheurend om te zien! Gelukkig was het van korte duur en werden de baby’s daarna weer aangesproken en geknuffeld en werd de expressie in het gezicht weer getoond.

Als professionals in het onderwijs heb je niet één gezichtje voor je, maar gemiddeld zo’n 28 gezichten. Met al deze gezichten maak je de hele dag door contact en wil je ze versterken met positieve gevoelens en wil je ze heel veel leren.

 De basis voor effectieve communicatie is veiligheid en vertrouwen. Jouw ontvanger moet zich veilig voelen om jouw boodschap te ontvangen en vertrouwen in jou hebben. Nu zal dit in de meeste gevallen in orde zijn en kan je jouw boodschap gewoon zenden, zonder daar heel intensief bij stil te staan.

Het gaat juist om de kinderen en ouders waarbij deze vanzelfsprekende communicatie niet vanzelf gaat, daar moet je eerst zorgen voor veiligheid en vertrouwen. Een kind dat steeds zegt: ‘Ik kan het niet.’ geeft daarmee een signaal af. Die ouder die zegt dat school het steeds fout doet, geeft een verborgen boodschap. Het is belangrijk om goed in beeld te hebben of je boodschap aankomt of juist niet en om te onderzoeken wat de reden is dat een boodschap niet aankomt. Onderzoek wat de behoefte van een kind of een ouder is en pas daar je communicatie op aan, maar pas de inhoud van je boodschap niet aan. Zodra je namelijk jouw inhoud aan gaat passen, spreek je niet meer jouw taal en is je boodschap niet meer authentiek. Dit zal te merken zijn in de geschreven taal en in een gesprek te lezen zijn van je gezicht.

Daarnaast is het goed om je te realiseren dat jij verantwoordelijk bent en blijft voor jouw boodschap. Dat een boodschap multi-interpretabel kan zijn, dat een boodschap met gemengde gevoelens ontvangen kan worden, maar ook dat een boodschap kan kwetsen. Terwijl dat natuurlijk niet jouw bedoeling is. ‘The truth is in the eye of the beholder’ oftewel de waarheid is voor iedereen anders. Het is jouw taak om in de school er voor te zorgen dat deze waarheid een gezamenlijke waarheid wordt door, zoals Covey (Covey, 1989), het zegt eerst te luisteren en dan pas te praten.

Het is, naast het kijken vanuit het standpunt van een ander, dus ook van belang dat je hoort met de oren van de ander en dat je ontvangt zoals een ander zou kunnen ontvangen.

Communiceren met hart, hoofd en handen, zodat de  boodschap gezonden en ontvangen wordt in veiligheid en vertrouwen.