Vijfmaal de tafels oefenen maar dan anders

Door Tineke: “Kun je de komende tijd ook iets bedenken voor het herhalen van de tafels?” hoorde ik de directrices van mijn invalgroep 5 vragen. “Herhaling is altijd prettige en misschien heb jij nog leuke ideeën.” Ideeën genoeg, maar was ook alles haalbaar op groepsniveau? Zo ontstond de afgelopen periode een zoektocht naar leuke en effectieve werkvormen waarbij een grote groep kinderen tegelijk aan de slag kon gaan met tafels oefenen. In deze blog deel ik de werkvormen die zowel bij de kinderen als bij mezelf zeer in de smaak voelen.

Kamertje verhuren

Zo oud als de weg naar Rome, want ik deed het veelvuldig tijdens mijn tussenuren op het VO, maar een zeer groot succes in mijn huidige groep 5. Je speelt het spel met zijn tweeën en kiest elk een kleurstift. Rol met de dobbelstenen (2 stuks). Gebruik het aantal ogen om basis en hoogte te tekenen van een rechthoek. Of laat de kinderen het juiste aantal vakjes omlijnen. Je kunt er voor kiezen op het antwoordt van de tafelsom in het midden op te laten schrijven, maar in de snelheid van het spel en het enthousiasme van de kinderen wordt dit vaak ‘vergeten’.  Het spel eindigt als één speler geen plaats meer heeft om te tekenen. De winnaar is diegene die het meeste vakjes heeft gebruikt.

Tafeltje verhuren

Er zijn op het internet verschillende varianten van dit spel te spelen. Ik heb er voor gekozen om het spel met vier dobbelstenen aan de kinderen uit te leggen, maar je kunt ook aangepaste dobbelstenen regelen voor de hogere tafels.

Per tweetal is er een blad met tafeltjes. Elke tafel heeft een getal dat omringt is door vier stippen en vier dunne lijntjes. Je speelt het spel met 2 spelers en kiest elk een kleurstift. In deze versie maak ik dus gebruik van vier dobbelstenen. De leerlingen tellen de ogen van twee dobbelstenen bij elkaar op en vermenigvuldigen deze vervolgens (5+4=9 & 2+3=5 dat maakt de som 9X5=45). Waarna ze opzoek gaan naar het antwoord op het tafelvierkant. Door dat ze ogen zelf mogen optellen gaan ze ook strategisch nadenken of passen ze hun optelling en daarna dus ook hun tafelsom aan.

Op de foto is dit als volgt te zien:
1+4=5 & 1+4=5 maakt de tafelsom 5×5=25

In het kort ziet het er als volgt uit: De speler die gegooid heeft met de dobbelstenen zoekt de oplossing op het tafelvierkant en kleur één zijde van het vakje in zijn kleur. Daarna volgt de volgende speler. Wanneer een speler de vierde zijde van een vierkantje heeft kunnen aanstrepen, mag hij het vakje inkleuren met zijn kleur. Wie op het einde de meeste vakjes heeft kunnen ‘huren’, dus heeft kunnen inkleuren, wint het spel.

Dit spel is zo populair dat het in de kleine pauzes doorgespeeld wordt.

Tafelkleurplaten

Ik heb van het werken aan de tafels een tafelcircuit gemaakt, waarbij elke tafelgroep werkt met een werkvorm. Om het geluidsniveau enigszins te beperken ben ik ook op zoek gegaan naar werkvormen die iets rustig van aard zijn dan voorgaande werkvormen.

Ik kwam uit op het inkleuren van kleurplaten. Vooral Engels versie te vinden op het web, maar dat maakt voor de tafelsommen niet zo veel uit. Ik bespreek altijd kort met de kinderen wat de Engels kleuren zijn en daarna kunnen ze flink aan de slag.

Ik heb eenmalig een versie gevonden waarbij de uitkomst totaal onduidelijk was. Dit vinden de kinderen echt super leuk! De kinderen genieten ervan en kleuren de plaat vaak af tijdens de zelfstandig werklessen.

Geheimsommen

Op de website van Onderwijswereld-PO vind je leuke downloads. Zo kwam ik geheimsommen in het thema Valentijn tegen. Deze zijn echter ook na die tijd goed bruikbaar en geven net als de kleurplaten een beetje tegenwicht aan al het geluid. Ik heb van de geheimschriften meerder versies, want over het algemeen duurt een tafelcircuit bij mij ongeveer dertig minuten.

Tafels oefenen dmv Zeeslag

Dit is een van de moeilijkste werkvormen om tafels te oefenen, maar zeer uitdagend voor de slimmeriken in de groep.

Bij het spel Zeeslag is het de bedoeling te ontdekken waar de schepen van je tegenspeler liggen. Om met dit spel te kunnen beginnen moet je eerst je schepen in de zee plaatsen, dit doe je door vakjes in te kleuren op de eerste spelkaart. Dit mag horizontaal of verticaal.

Een bom vuur je af door een tafelsom met het bijbehorende antwoord te noemen. Als de speler een schip raakt, dan zegt de tegenspeler “Boem”, mist de speler, dan zegt de tegenspeler “Plons”. Is een bom raak gegooid, dan mag een speler nog een keer. Is het raak dan zet je een kruisje, is het mis dan zet je een streepje. Wie kan als eerste de schepen van de tegenstander vinden?

Ik heb er voor gekozen om alvast tafelsommen te noteren, zodat beide kinderen met dezelfde tafel bezig zijn. Hierdoor kunnen ze elkaar helpen. Het gaat immers ook om een leuk manier van leren.

Spellenpakket tafels automatiseren

Tineke inspireerde Onderwijswereld-PO tot het ontwerpen van een spellenpakket om de tafels te automatiseren. In dit spellenpakket zitten de volgende spellen:

• Geheimtekening met keersommen (4 varianten)
• Keersommen doolhof (4 varianten)
• Kamertje verhuren
• Bingo (3 varianten)
• Zeeslag (4 varianten)
• Memory
• Flitsen
• Steen, papier, schaar (3 varianten)

Andere leuke opties om tafels te oefenen

Ik heb zoals beloofd in deze blog vijf werkvormen met je gedeeld die zowel de kinderen als ik erg leuk vinden. Ik realiseer me dat er nog vele werkvormen aan toegevoegd hadden kunnen worden. Zo spelen we vaak de kaboem-versie, gebruiken we jenga stenen of maken we ouderwetje happetjes. Kortom ideeën te over. Ik hoop je geïnspireerd te hebben om aan de slag te gaan met een tafelcircuit in je groep. En mocht jij nog een super leuk idee hebben dat ik de komende maand aan mijn circuit kan toevoegen, dan verneem ik het hier onder graag!