Schoolcijfers: Leren is geen wedstrijd

Door Jacqueline: Het stond er echt: in Singapore is het geven van schoolcijfers in de eerste schooljaren afgeschaft. Domweg verboden. Want, zei onderwijsminister Ong Ye Kung “Kinderen moeten leren dat leren geen wedstrijd is”. Man naar mijn hart, die Ong Ye Kung.

Schoolcijfers

Het onderwijs in Singapore staat hoog aangeschreven. Misschien wel het beste systeem ter wereld, las ik laatst ergens. Wat je in die verhalen nóóit leest is dat dat bejubelde systeem ultra-competitief is, puur gericht op cijfers, cijfers en nog eens cijfers. Van leerlingen met hoge cijfers hangt een portret aan de muur, naar de leerlingen met mindere cijfers wordt een stuk minder omgekeken.

Als gymjuf heb ik het niet zo op cijfers. Marietjes koprol is keurig en beheerst rechtdoor. Pietje slaat onderweg linksaf. Is die van Marietje een 7 waard? Een 8.5? Krijgt Pietje een 6-? Of een 5+? Onmogelijk te beantwoorden vraag. Dus geef ik Marietje een ‘Goed’ en Pietje een ‘Matig’. Want beoordeeld moet er worden! Anders raakt iedereen in de war: kind, ouders, grootouders, de bovenmeester en de inspectie.

Toen ik de bollebozen van onze school onder mijn hoede kreeg, stuitte ik op hetzelfde fenomeen. Er wordt veel en vaak projectmatig gewerkt. Het stellen van de goede vraag is minstens zo belangrijk als het vinden van het antwoord. Het eindresultaat is kortom niet heilig. Motivatie, betrokkenheid, doorzettingsvermogen, creativiteit en doordenken zijn de koprollen van het bolleboosklasje. Gaan ze onderweg keurig en beheerst rechtdoor of slaan ze halverwege linksaf? Niet te vatten in een cijfer. Dus krijgen ze feedback en een beoordeling die kan variëren van ‘Matig’ tot “Goed”. Daar konden ze slecht tegen, mijn bolleboosjes. “Juf, wat is ‘Ruim Voldoende’ dan voor cijfer?”. Ik kon het ze niet eens echt kwalijk nemen. Ze weten niet beter of het gaat om het cijfer. Net als hun ouders en niet te vergeten hun grootouders die een 6 op het rapport een euro waard vinden en een 8 twee euro.

Op onze school waren we Singapore voor. We zijn 3 jaar geleden gestopt met het geven van ‘harde’ cijfers voor veel vakken. In de onderbouw deden we het al helemaal niet. Die ‘rat race’ kent alleen maar verliezers. Het is een afrekencultuur die zwakkere leerlingen alleen maar frustreert en bollebozen ten onrechte bevestigd dat leren louter een kwestie is van de juiste antwoorden weten.

The Classroom Experiment

Dat hebben wij overigens niet zelf verzonnen. Dat formatief evalueren zinniger is, blijkt uit inmiddels talloze onderzoeken. De eerste keer dat dat echt tot me doordrong, was toen ik de 2-delige BBC documentaire “The Classroom Experiment” voor het eerst zag. Als je ‘m niet kent: een ‘must’ voor iedereen in het onderwijs. Ga er even voor zitten. Het zijn 2 afleveringen van een uur. Elk van die 120 minuten waard, ook al is het programma bijna 10 jaar geleden opgenomen.

EDI-cirkel

Ook in die documentaire geen cijfers maar feedback die er op gericht is hoe de leerling zich kan verbeteren. Ook daar paniek. Vooral de bollebozen (en niet te vergeten hun ouders) laten hun cijfers niet zomaar afpakken. Dat verbaasde me het meeste, eerlijk gezegd. Zij gaan dwarsliggen en hebben de meeste tijd nodig om zich aan te passen. Geschreven feedback wordt zelfs vaker en meedogenlozer aangevochten dan een concreet cijfer. Iets dat ik later in de praktijk ook merkte.

Die docu gaat over meer dan het wel of niet geven van cijfers. Er worden meerdere op het oog simpele technieken geïntroduceerd. Een groot deel daarvan (het wisbordje, het ‘beurtenbakje’, het ‘verbod’ op vingers in de klas en meer) zijn inmiddels geïntegreerd in de dagelijkse praktijk en in de aanpak die we kennen als EDI (expliciete directe instructie).

De man achter The Classroom Experiment is Dylan Wiliam. Hij introduceerde in zijn experiment nog een ander (weerstand opwekkend) initiatief: begin elke dag met 10 minuten intensieve oefeningen in de gymzaal. Net als die Singaporese minister Ong Ye Kung, een man naar mijn hart, die Dylan Wiliam. Maar daarover misschien een andere keer.

Wil je The classroom experiment bekijken? HIER vind je de link.

Ben je blij met onze website? Via Onderwijswereld-PO.nl kun je bestellen bij Bol. Geeft ons een kleine commissie, terwijl het jou niks extra kost ?