Kansrijk onderwijs

Door Margreet: De afgelopen maanden is er veel geschreven over kansrijk onderwijs, onderwijs dat zich richt op het vergroten van kansen voor alle kinderen. Sommige kinderen hebben meer hulp nodig bij rekenen, anderen meer bij taal. Er zijn kinderen die moeten leren leren en er zijn kinderen die begeleiding in het sociale verkeer nodig hebben. En zo zijn er nog veel meer onderdelen in de school te noemen waar kinderen extra aandacht bij nodig hebben.

De professionele leerkracht

In de professionele schoolcultuur, beschreven door Van Galenkamp en Schut (Galenkamp & Schut, 2018), staat de leerkracht in het midden van de cultuur. De leerkracht is de spil van het onderwijs voor de kinderen, de regisseur van het onderwijsprogramma en de ondersteuner waar nodig.

De professionele leerkracht heeft commitment aan de visie en missie van de school en de vier kenmerken van de professionele leerkracht:

1. Kennis delen;
2. Kennis ontwikkelen;
3. Verantwoordelijkheid nemen en afleggen;
4. Intrinsieke motivatie om werkprocessen te blijven verbeteren.

In de school is het dus van belang dat de leerkrachten hun eigen ontwikkeling blijven sturen, passend bij hun eigen interesse en de koers van de school. En omdat leerkrachten net echte mensen zijn, heeft ook iedereen daar zijn eigen persoonlijke voorkeuren in. In mijn optiek moet je juist de kennis en expertise van de collega’s laten vergroten, in plaats van dat je cursussen laat doen, die niet vanuit hun eigen motivatie komen.

Daarbij zijn de pijlers van Deci en Ryan (Deci & Ryan, 2002): competentie, autonomie en relatie de basis. Wanneer je als team het vertrouwen naar elkaar uitspreekt dat iemand expert mag zijn op een onderdeel, geef je de ruimte voor groei. Dan kan iemand kennis delen, ontwikkelen, verantwoordelijkheid nemen en afleggen.

Praktijkvoorbeeld

Als voorbeeld hiervan neem ik één van mijn collega’s van It Tredde Sté in Jirnsum. Mijn collega Renée is in augustus 2019 in Jirnsum komen werken, op hetzelfde moment dat ik ook begon. Renée had de opleiding tot rekencoördinator succesvol afgerond en was als zodanig ook aangenomen op onze school. Maar deze taak was nog helemaal niet bekend in de school. Renée begon dus ook een beetje op een vreemde manier, de competentie was zeker daar, maar de relatie nog niet waardoor het onderdeel autonomie ook nog niet zo goed uit de verf kwam.

Nu is Renée gelukkig een leerkracht die heel goed weet wat ze wil en wat ze niet wil en kan dat met voorbeelden uit de literatuur en de praktijk goed onderbouwen. Ze heeft een luisterend oor en geeft de adviezen op een collegiale manier. Samen weten we meer en komen we verder. Tijdens het vorige schooljaar heeft ze voor een team van een collega-school een workshop op het gebied van Rekenen gegeven en als Corona geen roet in het eten had gegooid, waren er vast meer workshops geweest. De manier dat Renée haar professionele ruimte opeist en vormgeeft is een mooi voorbeeld! Zo ben je zelf verantwoordelijke voor de ruimte voor je competenties, je autonomie en het vormgeven van je relaties. Renée is dus ook geen rekencoördinator meer, maar een Rekenspecialist.

Zo bouwen we samen aan kansrijk onderwijs voor kinderen en de teamleden, zodat iedereen zich kan en mag blijven ontwikkelen.