Voorlezen aan meertalige leerlingen

Door Wendy: “Juf, wil je weer voorlezen?” Heerlijk vind ik het, voorlezen. Ik lees zelf graag en vind het erg fijn om voor te lezen. Maar hoe doe je dat, voorlezen aan meertalige leerlingen? Welke boeken zijn geschikt en waar moet je rekening mee houden?

Waarom voorlezen (aan meertalige leerlingen)?

De voordelen van voorlezen zijn bij de meeste mensen wel bekend. Om er een paar te noemen: voorlezen vergroot de woordenschat, draagt bij aan taalgevoel en taalbegrip, oefent luistervaardigheden en concentratievaardigheden, motiveert een kind om zelf te (leren) lezen, prikkelt de fantasie en stimuleert de sociaal-emotionele vaardigheden. Al deze voordelen gelden uiteraard ook voor meertalige leerlingen die een nieuwe taal leren. Ook zij komen door middel van voorlezen in aanraking met het geschreven woord en oefenen zo taal. Ze horen de taal, ze raken vertrouwd met de taal, ze leren nieuwe woorden en horen al bekende woorden in een andere context. Zo vergroten ze niet alleen hun woordenschat, maar ook hun kennis.

Tekstdekking

Het is lastig een verhaal te begrijpen als je een te groot deel van de woorden nog niet kent. Als je een boek wilt gaan voorlezen, is het daarom belangrijk stil te staan bij de tekstdekking. Dit houdt het percentage woorden in dat een leerling moet kennen om een tekst te kunnen begrijpen. Er gaan verschillende percentages de ronde, maar gemiddeld zou je zo’n 90% van de woorden in een tekst moeten kennen om het verhaal goed te begrijpen. Maar laat je niet meteen afschrikken als je moeilijke woorden in een tekst ziet. Want ook met meertalige leerlingen is het belangrijk om zulke rijke teksten te lezen en te zorgen voor herhaling in wisselende contexten. Bekijk het boek goed en haal eventueel moeilijke woorden eruit. Die woorden kun je van te voren uitleggen en bespreken met de leerlingen. Dit komt het begrip van het verhaal en de betrokkenheid van de leerlingen ten goede. Zo kun je dus toch die ‘moeilijke’, rijke tekst voorlezen!

Welk boek?

Kies een boek dat aansluit bij de belevingswereld van de leerlingen. Wat vinden ze leuk, waar hebben ze het over? Als je kijkt naar het soort boeken, dan zijn prentenboeken heel goed bruikbaar bij nieuwkomers, omdat ze heel visueel zijn. De afbeeldingen helpen de leerlingen het verhaal beter te begrijpen. Ik heb gemerkt dat ook meertalige leerlingen in de bovenbouw prentenboeken nog erg leuk vinden, zeker als ze net nieuw zijn in Nederland. Naarmate de leerlingen beter worden in het Nederlands, kunnen ook gewone leesboeken worden ingezet. Kijk bij het uitzoeken van een boek goed naar het niveau van de leerlingen en bedenk hoe je eventuele moeilijke woorden van te voren kunt aanbieden.

Tips bij het voorlezen aan meertalige leerlingen

• Zoek een boek uit dat past bij de leerlingen in de klas (niveau, belevingswereld). Vraag eventueel hulp aan de bibliotheek;
• Zoals al eerder genoemd: bereid het voorlezen goed voor. Bespreek eventueel moeilijke woorden van te voren, zodat de leerlingen het verhaal beter kunnen begrijpen;
• Koppel het voorlezen aan het thema waar je het over hebt in de klas, zodat de woorden ook in andere contexten weer terugkomen. Er kunnen ook andere activiteiten aan worden gekoppeld: knutselwerkjes, schrijfopdrachten en dergelijke;
• Betrek ook ouders erbij, bijvoorbeeld door het geven van opdrachten rondom het gelezen boek die de ouders met de kinderen thuis kunnen doen. Bijvoorbeeld het meenemen van voorwerpen uit het boek naar school of het praten over het boek in de eigen taal;
• Stimuleer ouders voor te lezen in hun moedertaal, zodat kinderen zich ook blijven ontwikkelen in die taal. Misschien is het mogelijk om een boek te kiezen dat in meerdere talen is uitgegeven. Dan kan het boek thuis in het Nederlands worden gelezen en thuis in de thuistaal.

Bronnen:

http://geletterdheidenschoolsucces.blogspot.com/2019/04/focus-op-begrip-rijke-teksten.html

https://www.tijdschriftles.nl/inhoud/tijdschrift_artikel/LE-35-0-15/Dit-boek-is-mooi-het-zit-in-mijn-hart