Thematisch ontwerp: de ruimte

Door Marije: In mijn vorige blog schreef ik over mijn opdrachten vanuit de pabo. Een van die opdrachten was het schrijven van een thematisch ontwerp. Mijn thematisch ontwerp ging over ‘werken in de wonderlijke ruimte’. Dit thema hangt samen met het thema ‘zon, maan en sterren’ van de methode Lijn3. In deze blog neem ik je mee in de uitvoering van dit thema. Hier zal de nadruk liggen op spel.

Organisatie van spel in groep 3

Op mijn stageschool wordt gewerkt met atelieronderwijs. Dit houdt in dat elke dinsdag- en donderdagmiddag les wordt gegeven rondom de zaakvakken. De lessen worden vaak ingericht met diverse workshops in een creatief jasje (denk aan drama, tekenen, kleien etc.). De workshops worden groepsdoorbroken gedaan met de groepen 3 en 4.

Voor mijn uitvoering hield ik mijn eigen klas en mocht ik de middagen inrichten zoals ik wilde. Ik vond het een flinke uitdaging om spel in te zetten in groep 3. Je zit vaak gebonden aan methodelessen die gedaan moeten worden waardoor je weinig tijd overhoudt. Door de twee middagen atelier per week die ik zelf mocht invullen, had ik de kans om de kinderen wel te laten spelen.

Omdat er geen 26 kinderen tegelijk in een speelhoek kunnen, had ik besloten om in een circuitvorm te gaan werken. Hieronder zal ik elk onderdeel van het circuit toelichten.

Constructiemateriaal

Als je naar de ruimte wil, moet je natuurlijk wel een raket hebben om mee te reizen. Hoe bouw je nou een stevige raket? Om de kinderen aan de slag te laten met constructiemateriaal had ik bij de kleuters een bak met lokon geleend. De enige opdracht die de kinderen kregen was om een raket te bouwen. Verder waren ze vrij in hoe zij dit wilden aanpakken.

Het was verrassend om te zien dat sommige kinderen er zelfs een lanceerplatform bij hadden gemaakt! Dit kenden ze vanuit de woordenschat les over de ruimte. Zo zie je maar weer dat kinderen soms meer oppikken dan je denkt.

De onderzoekshoek

Wanneer je astronaut wordt, moet je ook van alles leren over de verschillende planeten. De kinderen kregen een boekje waarin zij informatie konden opschrijven over de planeten. Ze schreven eerst op wat ze al wisten van de planeet, daarna mochten ze een kaartje met informatie lezen. Zo konden ze hun boekje aanvullen met nieuwe informatie en leren ze ook weer nieuwe feitjes over de planeten.

De verteltafel en zandtafel

Als inleiding van het thema en mijn thematisch ontwerp heb ik het boek van André het astronautje voorgelezen. Dit verhaal diende ook als spelverhaal in de speelhoek, maar ook bij de verteltafel en zandtafel. Voor de verteltafel had ik verschillende ondergrondjes geprint en de karakters uit het boek op een wc-rolletje geplakt. De verteltafel heeft het idee van een poppenhuis waar de kinderen mee spelen.

Bij de zandtafel konden de kinderen een lancering nadoen en maanstenen gaan verzamelen. Hierbij waren de kinderen wat vrijer om hun eigen verhaal te verzinnen en uit te spelen. We hebben in de klas helaas geen ruimte om een echte zandtafel neer te zetten. Als alternatief heb ik een grote opbergbak gekocht die op de tafelgroepjes kan worden neergezet. Deze bak kan ik ook weer makkelijk opbergen onder de thematafel.

De taalhoek

De taalhoek is niet een echte hoek in de klas, maar wordt in een tafelgroepje gecreëerd. In een voorgaande les heeft een aantal kinderen een raket gemaakt van een pringlesbus. Hiermee hebben de kinderen een taalspelletje gespeeld van klasvanjuflinda. In de raket gaan kaartjes met een zinnetje erop of een opdracht. De kinderen pakken om de beurt één kaartje en lezen deze voor. Wanneer het een opdracht is moeten ze deze uitvoeren (beurt overslaan, kaartje inleveren, kaartje wisselen).

De speelhoek

In onze klas hebben we de leeshoek omgetoverd tot ruimteschip en raket. De kinderen hebben de eerste lessen besteed aan het opbouwen van de hoek. Ze hebben onder andere een raket en verschillende instrumenten gemaakt voor in het ruimteschip. Daarna mochten de kinderen gaan spelen. We hadden verkleedkleren en nog wat attributen om het spelverhaal goed uit te kunnen spelen. Er werd onder andere gespeeld dat de kinderen naar de maan vlogen, maanstenen gingen verzamelen door een ruimtewandeling te maken, de maanstenen gingen onderzoeken en naar verschillende andere planeten vlogen.

Spelend leren binnen thematisch ontwerp

Ik vond het als leerkracht ontzettend waardevol om te zien hoe kinderen opgaan in hun eigen spel. Je ziet een andere kant van kinderen naar boven komen. Hierbij merk ik toch ook dat het spel inderdaad van groot belang is in de ontwikkeling van jonge kinderen, omdat ze hiermee verschillende vaardigheden ontwikkelen. Daarnaast is spel belangrijk om een schoolkind ook nog gewoon kind te laten zijn in plaats van het de hele dag vol te gooien met informatie vanuit boeken. Ik wil spel een grotere rol gaan geven in de vormgeving van mijn onderwijs wanneer ik hiervoor de ruimte kan vinden.