Leren lezen in groep 3

Door Marije: in mijn stages heb ik 2,5 jaar aansluitend groep 3 gehad. Wat mij betreft is dit ook het allermooiste jaar om mee te maken. Het is wonderbaarlijk hoeveel en hoe snel de kinderen letters leren, maar ook leren rekenen en schrijven. Vorig jaar heb ik groep 4 gedraaid en dit jaar ben ik weer terug in groep 3. Vanuit mijn stage-ervaringen dacht ik al wel veel te weten over groep 3, maar dit jaar was toch weer volledig nieuw voor mij vanwege de andere werkwijze. In deze blog neem ik je mee in de verschillen in het leesonderwijs en laat ik zien hoe de eerste week is verlopen.

Methode

Wat mij al snel duidelijk werd, is dat de leesmethode een enorm verschil kan maken. Vanuit mijn stages heb ik vooral ervaring met Lijn3 en een klein beetje Veilig Leren Lezen. Op de school waar ik nu werk wordt er gewerkt met de methode Actief Leren Lezen.

Waar Lijn3 een duidelijke planning heeft waarbij je elke dag één les doet, ben je bij Actief Leren Lezen behoorlijk vrij om het tempo aan te passen op de kinderen. Je hoeft niet bij les 1 te beginnen, je kan ook verderop in het leesboekje starten.

Bij de meeste leesmethodes wordt een letter aangeboden, je leest samen woordrijtjes en maakt vervolgens opdrachten in het werkboek die te maken hebben met de aangeboden letter. Bij ons op school is dat niet het geval. Je biedt in de eerste 10 lessen meerdere letters tegelijk aan (vaak 3 of 4 letters). De letters ga je herhalen en inoefenen door deze met verschillende materialen te maken. Is het maken van letters te makkelijk? Dan maken de kinderen woorden met de aangeboden letters. Er is geen werkboekje waar je lijntjes moet trekken of bolletjes moet aankruisen. Woorden worden gelezen met woordtorentjes. De woordtorentjes bevorderen het vloeiend lezen in plaats van het hakkend, zingend of zoemend lezen.

De eerste week

In de eerste lesweek hebben de kinderen tien letters geleerd en herhaald. Het inoefenen van de letters hebben ze op verschillende manieren gedaan. Ze maakten de letters na met klei, duplo, knopen, kapla, kleine blokjes of met de kleurpotloden. Bij het maken van de letter moeten ze ook voor zichzelf weten welke letter dit is. Als een kind het is vergeten, mag hij/zij het aan het kind naast zich vragen. Hieronder plaats ik een paar foto’s met het resultaat van het oefenen.

Foto 1: Letter t van duplo

Foto 2: Letter i en n van knopen

Het voordeel van deze manier van werken, is dat de kinderen ook hun handen moeten gebruiken om een letter te creëren. Hierdoor kunnen zij de letter sneller onthouden. Daarnaast is het natuurlijk ook een hele speelse en vrije manier van het oefenen van de letters. De kinderen bepalen zelf met welk materiaal zij de letters willen oefenen.

Zoals ik eerder al zei zijn er ook kinderen die de letters al kennen. Zij gaan aan de slag met het maken van woorden met de nieuw geleerde letters.

Foto 3: Woordje pip

De materialen die worden gebruikt voor het oefenen, kunnen natuurlijk elke week veranderen. Het is ook leuk om bijvoorbeeld doppen, lego, kleine papieren figuurtjes, pompoms, houtjes of andere kleine materialen te gebruiken. De kinderen krijgen elke week een nieuwe lijst met daarop zes soorten materialen. Achter het materiaal dat ze hebben gekozen schrijven ze de geoefende letters of woordjes. Zo blijven ze zelf verantwoordelijk voor het oefenen van alle letters.

Thema’s en lezen

Veel leesmethodes werken met verschillende thema’s. Meestal duurt een thema ongeveer 4 weken. Bij ons op school wordt van vakantie tot vakantie (+- 8 weken) gewerkt met sociaal-culturele praktijken. Onze leesmethode heeft geen thema’s. Hierdoor hebben wij veel mogelijkheden om de sociaal-culturele praktijk ook door te trekken in het leesonderwijs in plaats van andersom. Vaak wordt een thema gekozen aan de hand van het thema dat in de leesmethode aan bod komt.

Het eerste thema waar wij mee gaan werken is thema ‘wij zijn vuilnismannen’. Je hebt hier natuurlijk gigantisch veel opties om koppelingen te maken met het lezen. Denk bijvoorbeeld aan labels op de vuilnisbakken, straatnamen en afval scheiden. Uiteraard komt er ook veel taal aan bod in het spel van kinderen. Hier kan je ingaan op alle onderdelen en knopjes van een vuilniswagen, het hele afvalverwerkingsproces of de weg die afval aflegt wanneer het wordt gerecycled.

Kortom, er zijn genoeg mogelijkheden voor de koppeling met taal aan het thema. Het is fijn om zelf een thema te kunnen kiezen dat aansluit bij de kinderen en je niet verplicht bent om een vooraf bepaald thema te gebruiken. Wij starten in de derde lesweek met het thema. Meer updates hierover zie je op mijn Instagram pagina.

Foto 4: Modder letters

Zelfs tijdens het buiten spelen wordt er nog geoefend met het schrijven van de nieuw geleerde letters. Kinderen vinden altijd weer meer manieren om met letters bezig te zijn. Een mooier compliment voor je leesonderwijs kan je niet krijgen toch?

Hopelijk heeft deze blog je inspiratie kunnen geven om wellicht ook af en toe eens een creatievere verwerking te doen van de aangeboden letters. Het heeft mij in ieder geval nieuwe inzichten gegeven voor hoe je ook actief letters kan leren, maar dan zonder werkboek.