Groepsdoorbroken aan de slag met bewegend leren

Door Sylvia: kun je ook groepsdoorbroken werken met bewegend leren activiteiten? Zeker! In dit blog een idee wat bij mij op school een succes bleek.

Wij werken op school met maatjesgroepen. Groep 4 is gekoppeld aan groep 8 en gedurende het jaar zoeken we elkaar op voor activiteiten, bijvoorbeeld tijdens de kinderboekenweek. Tijdens een koffiemomentje had ik het er met mijn collega van groep 4 over dat het toch wel ernstig is dat kinderen in groep 8 de tafels nog steeds niet kennen. Zij vertelde dat zij op dat moment druk bezig was met het aanleren van de tafels. Terwijl we beiden een beetje aan het mopperen waren op de lesmethodes die niet aansloten op wat wij zouden willen, bedachten we ons eigen plan. Groep 4 en groep 8 zouden samen aan de tafels gaan werken!

In de praktijk zag dit er als volgt uit: elke vrijdagochtend begonnen we met een half uur tafels oefenen. Dit deden in circuitvorm en groep 8 begeleidde groep 4 bij het oefenen van de tafels. De kinderen waren in tweetallen opgedeeld, zodat elk kind de spellen ook echt veel kon spelen. Met groep 8 had ik 15 activiteiten bedacht die de kinderen konden doen. Hier zat een heleboel bewegend leren bij. Dit omdat het kinderen aanspreekt, het voelt als spelvorm en omdat bewegen en automatiseren heel goed samengaat.

Omdat we een half uur hadden, konden natuurlijk niet alle 15 activiteiten gedaan worden in 1 ochtend. Maar dat was juist goed, want nu deden de kinderen er 8 weken over (2 oefeningen op een ochtend) om hun circuitrondje af te krijgen. Na die 8 weken konden ze weer beginnen met hun eerste oefening, zonder dat het saai werd.

Hieronder de 15 activiteiten die wij deden!

Tafels kleuren

Weinig bewegen, wel heel leuk. De kinderen kregen een tekening met daarin tafelsommen. Bepaalde antwoorden werden gekoppeld aan een bepaalde kleur (2 = rood bijvoorbeeld). Zo werd de tekening ingekleurd. Ook zo een tekening maken? Als je op google intikt ‘tafels kleuren’ krijg je allemaal suggesties.

2. Tafels meppen

De kinderen hadden allerlei antwoordenkaartjes. Kinderen uit groep 8 noemden een tafelsom en de kinderen uit groep 4 sloegen met een vliegenmepper op het juiste antwoord.

3. Tafels in het 100veld leggen

De kinderen uit groep 8 gaven een kaartje met een som erop, de kinderen uit groep 4 legden die op de juiste plek in het 100veld neer. Wij gebruikten een groot 100veld dat we op school hebben liggen.

4. Evenwicht

De kinderen uit groep 8 noemden een som met het antwoord erbij. Was dit goed? Dan gingen de kinderen uit groep 4 op een been staan. Was het antwoord fout? Dan gingen ze op hun tenen staan.

5. Twister

In een Twisterveld hadden we allemaal antwoorden van tafels opgeschreven. De leerling uit groep 8 noemde een som, de leerling uit groep 4 plaatste een hand of voet op het juiste antwoord. Bij de Action heb je voor weinig veld een Twisterveld, maar wij gebruikten die van Skills2Move. Dan kun je ook variëren met antwoorden.

6. Getallenlijn

Kinderen uit groep 4 kregen kaartjes met tafelsommen erop. Zij moesten deze kaartjes op de juiste plek in de getallenlijn leggen. Je kunt met schilderstape heel makkelijk een getallenlijn afplakken op de vloer, of op het schoolplein een lange lijn tekenen met stoepkrijt. Wij gebruikten hier ook weer een mat van Skills2Move voor.

7. Memorie

Een spel wat altijd leuk blijft, maar waarin de kinderen welk merkten dat de tijd die ze kregen eigenlijk te kort was (of de hoeveel kaartjes die groep 8 had gemaakt te veel). De werkvorm spreekt voor zich: op een kaartje staat een som, op een ander kaartje het antwoord. De kinderen zoeken de juiste kaartjes bij elkaar.

8. Rennen naar het juiste antwoord

Aan het einde van de gang hingen 4 briefjes met verschillende antwoorden erop. De kinderen uit groep 8 hadden bij deze 4 antwoorden zoveel mogelijk tafelsommen bedacht, maar ook een aantal plus- en minsommen. Zij noemden de som op en het kind uit groep 4 zocht het goede antwoord op. Zij lieten zien wat het juiste antwoord was, door naar dit antwoord toe te rennen.

9. Gooien met de bal

Ook deze werkvorm spreekt voor zich: de kinderen gooiden met een bal over en bedachten voor elkaar steeds een tafelsom die uitgerekend moest worden. Zowel groep 8 en groep 4 bedachten en maakten de sommen.

10. Sommen springen op de rekenmachine

Op losse vellen papier hadden wij cijfers 0 t/m 9 geschreven en neergelegd in een rekenmachinestructuur. De kinderen bedachten nu tafelsommen voor elkaar en de ander sprong het juiste antwoord.

11. Springen op de trampoline

Een opdracht die de kinderen heel leuk vonden en heel makkelijk voor te bereiden is: springen op de trampoline. Wij hebben op school twee van deze trampolines, echt ideaal. Je hebt speciale kleutertrampolines, die zijn niet zo zwaar. Voor groep 8 heb je deze ook voor volwassenen (fitness trampolines), bijvoorbeeld bij Decathlon.

De kinderen sprongen en terwijl ze sprongen, noemde het andere kind een som. Tijdens het springen werd het antwoord gegeven en na een x-aantal sommen werd er geruild van rol: de springen mocht de sommen bedenken en diegene die begon met het noemen van sommen mocht nu springen en de vragen beantwoorden.

12. Kwartet

Net als memorie blijft dit een klassieker. Kinderen speelden samen memorie en verzamelden zo setjes met tafels. Van elke tafel zaten er 4 in het spel, om zo de setjes te maken. Voor de kinderen het kaartje kregen, moesten ze eerst de som maken die erop stond.

13. Antwoorden vissen

In een grote bak hadden we allerlei getalkaartjes neergelegd. De kinderen uit groep 8 noemden een som en de kinderen uit groep 4 ‘visten’ het juiste antwoordkaartje uit de bak.

14. Hoger of lager

In de klas hadden we een lijn getrokken met schilderstape. De kinderen uit groep 8 noemden een som. Was het antwoord hoger dan 24? Dan gingen de kinderen uit groep 4 rechts van de lijn staan. Was het antwoord lager dan 24? Dan stonden de kinderen uit groep 4 links van de lijn. Wanneer het antwoord 24 was, stonden ze op de lijn.

15. Pittenzak gooien

Net als bij de rekenmachine-opdracht, hadden we blaadjes met de cijfers 0 t/m 9 uitgeprint. Dit keer wel op A5-formaat. De getallen lagen naast elkaar. Kinderen uit groep 8 bedachten een som, kinderen uit groep 4 gooiden het juiste antwoord door een pittenzakje te gooien op de juiste getallen. Deze opdracht kun je natuurlijk ook doen met getallen op de muur, maar wij hadden die ruimte niet.

Uiteraard lieten we de kinderen van groep 8 ook de spellen spelen en de kinderen uit groep 4 de sommen bedenken. Die wisselwerking was erg leuk. Wat wel goed werkt, is een overzichtje meegeven met alle keersommen erop (om te voorkomen dat er steeds dezelfde som wordt gemaakt). Omdat groep 8 alle spellen had gemaakt, wisten ze precies wat er nodig was voor welke opdracht. Op vrijdagochtend, tijdens de inloop, zorgde groep 8 er dan ook voor dat alle spellen op de juiste plek klaarlagen, zodat we om half 9 direct konden beginnen.

Het was sowieso een meer dan geslaagd project en dat was niet alleen omdat we zagen dat beide groepen de tafels aan het einde van het schooljaar goed beheersten. Wat we zagen gebeuren in de ontwikkeling van het samenwerken, het nemen van verantwoordelijkheid en het plezier wat werd beleefd aan leren was eigenlijk de grootste winst!