Concentratie

Door Sylvia: Deze blog schreef ik in de kerstvakantie. Voor mij altijd een vakantie waarin ik bijkom van de periode die geweest is, maar ook een waarin ik alvast energie verzamel voor de periode die gaat komen. Iedereen die al wat langer voor de klas staat, weet dat het in januari knallen wordt. Cito-toetsen nakijken en analyseren, rapporten schrijven, ouder gesprekken voeren en voor wie les geeft in groep 8 natuurlijk ook nog het geven van de adviezen: de weken tussen de kerst- en voorjaarsvakantie zitten stampvol activiteiten. Activiteiten die om een goede concentratie vragen.

Cito’s

Toetsen

Dit geldt natuurlijk niet alleen voor ons. De kinderen moeten ook veel doen. Al die toetsen die gemaakt moeten worden, dat vraagt best veel van ze. Zelf probeer ik de kinderen altijd uit te leggen dat de Cito-toetsen echt niet anders zijn dan andere toetsen, dat ze die toetsen meer voor mij dan voor zichzelf maken en dat ik niet zo zwaar til aan de uitslagen, maar helaas helpt dat vaak maar weinig. Veel ouders leggen op de toetsen toch meer druk, zodat kinderen ineens zenuwachtig worden voor “de” toets.
Die toetsen moeten we maken. We kunnen daar met zijn allen van alles over vinden, maar dat is nou eenmaal zo. Ik probeer dan ook altijd maar de kinderen zo goed mogelijk te begeleiden, zodat ze niet zoveel stress ervaren. Dat doe ik voornamelijk door van de Cito dagen extra leuke dagen te maken.
‘s Ochtends maken we een toets, ‘s middags doen we een leuke activeit. Dit helpt een beetje, maar kinderen willen toch hun best doen. En hoewel ze de opdrachten zelf moeten doen, kan ik er wel voor zorgen dat ze optimaal kunnen presteren.

Concentratie

In een vorige blog heb ik wel eens geschreven dat je hersenactiviteit minder wordt als je te lang zit. Tussendoor bewegen is belangrijk voor een goede concentratie. Dit hoeft echt niet lang te duren, maar even van je plaats komen helpt wel. Het is alleen niet echt wenselijk om elk kind op een ander moment een rondje door te klas te laten lopen, dus ik zet een timer. Of bij een dictee stop ik op de helft van de toets even. Ik doe dan een activiteit van een minuut (gewoon even springen op de plaats bijvoorbeeld, maak het niet te ingewikkeld!) en dan gaan we weer door.

Waarom niet te ingewikkeld?

Energizers worden steeds meer ingezet. Als de concentratie minder wordt doen leerkrachten een korte energizer met de klas. Zo zijn kinderen even ontspannen en kunnen ze zich daarna weer met al hun aandacht richten op hun taak. Helaas wordt er wel vaak (met de beste intenties) een verkeerde opdracht gegeven. Als je kinderen tijdens een energizer laat nadenken, komen ze namelijk helemaal niet tot rust. Dan blijf je de hersenen aan het werk zetten en heeft de energizer dus eigenlijk niet dat effect gehad wat je wilde. De kinderen zijn wel even met iets anders bezig geweest en dat vinden ze vaak heel leuk, maar hun hoofden zijn niet ‘leeg’. Activiteiten als galgje, tafels joggen, drie op een rij enzovoorts zijn dus minder geschikt wanneer je wil dat kinderen hun hersenen even ontspannen. Gewoon even ‘dom’ springen, dat werkt dan weer wel. Kort mediteren zou natuurlijk ook kunnen, maar ik wil zelf natuurlijk ook dat kinderen in beweging komen. Anders zitten ze alsnog al die tijd op een stoel… Het ‘dom’ springen kleed je natuurlijk wat leuker aan door de kinderen te laten springen als een kikker, of door ze te laten rennen als een leeuw etc.

Kauwgom

Kauwgom bij een toets. Hoe denk jij daarover?

Op sommige scholen (of bij sommige leerkrachten) mogen kinderen kauwgom kauwen tijdens de toetsen. Door het kauwen worden je hersenen geactiveerd en dit helpt. Helaas wordt ook hier vaak een denkfout gemaakt. Kauwgom kauwen helpt namelijk zeker om je hersenen te activeren, alleen duurt het zeker 5 minuten voordat dit effect tot stand komt. Kinderen een dropje of een kauwgompje laten nemen tijdens een toets helpt dus niet: kinderen laten kauwen voordat een toets begint, dat helpt wel. Dit effect houdt overigens zo’n 15 tot 20 minuten aan.

Kauwgom kauwen zou dus goed zijn, maar sommige leerkrachten hebben het liever niet. Zelf doe ik daar nooit zo moeilijk over, want er is natuurlijk ook nog een placebo-effect: als de kinderen denken dat ze van kauwgom kauwen een toets makkelijker kunnen maken, wie ben ik dan om dat te verbieden? Uit onderzoek is weliswaar gebleken dat kauwgom kauwen tijdens een toets een negatief effect heeft (want je bent dan met twee dingen bezig, in plaats van met alleen de toets), maar dat effect is minimaal. Het zelfvertrouwen wat de kauwgom geeft, is vaak groter. Ik deel bovenstaande overigens wel met de klas, zodat de kinderen zelf een keuze kunnen maken in wat ze willen. En ik maak heel duidelijke afspraken. Want met kauwgom spelen… Bleh!

En verder?

Behalve kort bewegen tussen de toetsen door, het kauwen van kauwgom en het zorgen voor een relaxte sfeer, is het voor kinderen heerlijk om hun energie er uit te kunnen gooien in de pauzes. Zorg dat kinderen lekker naar buiten kunnen (een groene omgeving zorgt voor een goede concentratie, net als frisse lucht!), dus stimuleer het buitenspelen met een leuk spel, of doe mee met de kinderen. Laat ze rennen, klimmen, rollen, springen en noem maar op. Blijf stiekem wat langer buiten, als beloning voor het harde werken. En focus vooral op die leuke momenten, dan zijn die toetsdagen zo voorbij.

PS…

Bewegingstussendoortje!

Dit alles werkt voor volwassen natuurlijk net zo goed. Dus heb je net achttien toetsen nagekeken, ben je halverwege met analyseren of heb je net je dertiende rapport geschreven en merk je dat je aandacht afdwaalt? Loop even een rondje om de school, neem je collega’s mee naar de gymzaal voor een balspel of ga een minuutje springen in je klas ;-). Je zult zien dat je daarna met hernieuwde energie aan de slag kunt!

Ben je blij met onze website? Bestel dan eens via onze partnerlink bij Bol. Kost je niks extra’s!