Van groep 2 naar groep 3: de (hoog)begaafde leerling

Hoe je tegemoet komt aan de (leer)behoeften van deze leerlingen

De (hoog)begaafde leerling heeft vaak hoge verwachtingen voor groep 3. Dat is het moment dat ze gaan beginnen met leren in hun gedachten. Je leert lezen en rekenen. Maar wat als groep 3 niet voldoet aan je verwachtingen? Of je beheerst al hetgeen je gaat leren?

Wennen

(hoog)Begaafde leerlingen in groep 3 zullen net als andere leerlingen de tijd nodig hebben om te wennen. Langer stilzitten aan een tafeltje, werken in een werkboekje, andere methodes, etc. Ook zij hebben het recht om de tijd te krijgen om te mogen wennen aan de manier van werken die van ze gevraagd wordt. Maar tijd krijgen om te wennen, wil niet zeggen dat er geen onderwijsaanpassingen vanaf het begin doorgevoerd worden. Wanneer een leerling er achter komt dat groep 3 toch niet voldoet aan de verwachtingen die ze hadden, ligt demotivatie op de loer.

Informatie

Om het schooljaar goed te beginnen is een overdracht met de leerkracht van groep 2 natuurlijk van groot belang. Zijn er voor jou dan nog onduidelijkheden, probeer hier dan zo snel mogelijk zicht in te krijgen. Is er bijvoorbeeld behoefte aan een beter beeld van de vaardigheden mbt het rekenen en is doortoetsen misschien nodig? Kijk of de IB’er in de eerste week van het schooljaar tijd heeft om je hier bij te ondersteunen.
Daarnaast zijn ook de ouders een grote bron van informatie. Een (hoog)begaafde leerling kan thuis toch iets anders laten zien dan op school.

Al kunnen lezen en rekenen

Veel (hoog)begaafde leerlingen hebben zichzelf leren lezen en hebben daardoor de leesontwikkeling anders doorlopen. Vanaf kern 1 beginnen is daarom niet wenselijk. Zorg dat je goed in beeld hebt hoe een leerling leest en wat hij al kan lezen. Het voor de zekerheid mee laten doen met instructie, is niet wenselijk. Een instructie aanhoren die je al kent is nooit motiverend. Vaak lezen kinderen in context veel beter dan losse woordjes zonder context. Ook nu is dus weer een goed didactisch beeld van het niveau van groot belang om aan te sluiten bij wat de leerling kan.

Rekenen kunnen leerlingen vaak ook al voor ze naar groep 3 gaan. De (hoog)begaafde leerling heeft dit zichzelf vaak aangeleerd en daarbij ook de strategieën. De strategieën zijn niet altijd passend of handig. Door in gesprek te gaan met leerlingen krijg je hier een goed beeld van. Probeer het werk dat nog niet beheerst wordt compact aan te bieden en hetgeen dat wel beheerst wordt te schrappen.

Onderwijsaanpassingen

Compacten en verrijken zullen vanaf het begin van groep 3 nodig zijn. Voor rekenen biedt het SLO voor verschillende methodes routeboekjes. Veel herhalingsstof wordt daarbij geschrapt waardoor er beter aangesloten wordt bij de behoeften van de (hoog)begaafde leerling. De routeboekjes zijn echter nog geen maatwerk. Blijf dus goed naar de leerling kijken en durf meer werk te schrappen als dat nodig is. Compacten heeft niet alleen betrekking op de werkstof, maar ook op de instructie. Probeer de instructie voor deze leerling zo kort mogelijk te houden. Er zijn natuurlijk ook momenten dat een (hoog)begaafde leerling mee moet doen met de instructie. Niet vanuit didactisch oogpunt, maar meer vanuit de sociale kant. De introductie van een nieuw thema of een samenwerkingsopdracht. Het blijft natuurlijk ook belangrijk dat de (hoog)begaafde leerling niet in een isolement komt.

Diverse leesmethodes bieden een versnelde route aan, zoals de zonlijn van VLL bijvoorbeeld. Dit kan een goede manier zijn om de leerling die al kan lezen uit te dagen. Deze manier van werken vraagt echter van de leerling ook een aantal executieve functies om het tot een succes te maken. Beheerst de leerling deze ook? Het is dus soms eerst nodig om de juiste executieve functies te trainen voordat een leerling de versnelde route ook zelfstandig met een goed resultaat kan volbrengen.

Verrijking kan op verschillende manieren geboden worden. Kijk eens bij naar de lijst verrijkingsmateriaal van SLO:
https://talentstimuleren.nl/onderwijs/primair-onderwijs/leermateriaal/1375-lijst-verrijkingsmateriaal

Uitdagend leermateriaal van Onderwijswereld-PO

In de webshop van Onderwijswereld-PO zullen we nog meer aan gaan bieden voor leerlingen die meer uitdaging kunnen gebruiken. Er komt een extra ‘Rekenen door te kraken’, en ook zullen we een groot aantal thema’s aan gaan bieden in de vorm van uitgebreide Denksleutels. Hou hiervoor de website/nieuwsbrief goed in de gaten!

Laat een reactie achter