Hoogsensitief? Wat is dat?

Door Chantal: In gesprekken met ouders over hun hoogbegaafde kind, spreek ik ook heel vaak over hoogsensitief met hen. Wat is hoogsensitief? Hoe herken je het in je eigen klas?

Hoogsensitief

Hoogsensitiviteit is een aangeboren eigenschap en houdt in dat het zenuwstelsel intolerant is voor prikkels en signalen van buitenaf. De leerling voelt de omgeving sterker aan en neemt spanningen sneller waar. Dit kan zich uiten op veel manieren. Het kan zijn dat een leerling intuïtief aanvoelt als iemand iets nodig heeft. Prikkels als geuren of muziek kunnen zorgen voor een sterke emotie en meer ruiken en voelen dan een ander. Hoogsensitieve kinderen kunnen moeite hebben met hun concentratie. De leerling ervaart de wereld intens en heeft de neiging tot het ontwikkelen van faalangst en perfectionisme.

Voor hoogsensitieve / hoogbegaafde kinderen is het erg belangrijk om als persoon en leerkracht te zijn wie je zegt dat je bent. Ze moeten zich veilig bij je voelen voor ze zich helemaal aan je geven. Ben je iemand die een neiging heeft tot plagen of ben je erg kritisch, dan is het mogelijk dat een hoogsensitief / hoogbegaafd kind zich op afstand houdt.

Als je naar de cijfers kijkt, dan komt hoogsensitiviteit ongeveer 1 op de 5 mensen voor. Hoogbegaafdheid komt bij 2-3% van het aantal mensen voor. Ook blijkt uit de cijfers dat het overgrote deel van de hoogsensitieve mensen niet hoogbegaafd is.

Hoogsensitief of hoogstimulatief?

De gevoeligheid van hoogbegaafde kinderen kan zich uiten in de sensitieve of de stimulatieve vorm.

Overeenkomsten met hoogbegaafdheid

Tussen hoogbegaafdheid en hoogsensitief zijn overeenkomsten te ontdekken:

• een grote sociale opmerkzaamheid. De kinderen hebben een sterk inlevingsvermogen en een hoog empathisch vermogen. Denk daarbij aan het kind dat ziet wanneer een ander nieuwe kleding aan heeft of het kind dat voelt wanneer jij een nacht niet goed geslapen hebt;
• sterk ontwikkelde zintuiglijke waarneming. Hierbij kun je denken aan het kind dat last heeft van de labeltjes in zijn kleding of het kind dat op afstand blijft wanneer je te veel parfum op hebt;
• hoge mate van aanpassingsgedrag. In een eerdere blog heb ik al aangegeven dat kleuters die naar school komen vanaf het begin uitgedaagd moeten worden, omdat ze zich al snel aanpassen aan de norm. Daarnaast zal ook sfeer bepalend zijn voor het gedrag van de leerling;
• intuïtief ingesteld;
• kinderen hebben het gevoel anders te zijn. Ze voelen zich apart of raar. Het gevoel niet begrepen te worden door anderen en er niet bij te horen. Daarnaast hebben ze vaak een sterk rechtvaardigheidsgevoel;
• naast anders voelen, denken ze ook anders. Ze leggen snel verbanden, denken in beelden of bedenken creatieve oplossingen voor problemen;
• intense gevoelens en emoties;
• geen behoefte aan oppervlakkige contacten. Ze gaan vaak de diepte in en stellen ook diepgaande vragen;
• moeite met omgaan met druk. Ze hebben snel het gevoel opgejaagd te worden, toetsen met tijdsdruk worden minder goed gemaakt en voelen zich ongemakkelijk als ze in de gaten gehouden worden.