Lego in de klas

Ik ben dol op het gebruik van Lego in de klas. Ik gebruik het voor van alles en nog wat. In deze blog vind je mijn top 5.

Betekenisvol schrijven (en lezen)

Een verhaal verzinnen kan best een uitdaging zijn. Lego kan helpen in het creatieve proces. Zelf maak ik gebruik van de materialen van Lego Education met de naam StoryStarter, maar je kunt ook prima werken met ‘gewone’ legomaterialen.

Werkwijze

De leerlingen bouwen hun verhaal via het systeem van het dikke mannetje: Inleiding, kern, slot.

1. Creatief bouwen in fases.
2. Op bouwplaat één verschijnt de inleiding met daarop zichtbaar over WIE het verhaal gaat, WAAR het verhaal zich afspeelt en WAT er gaat gebeuren
3. Op bouwplaat twee verschijnen miniverhaaltje die alles te maken hebben met het vervolg van het verhaal. Ik merk dat de kinderen hier echt los kunnen gaan. Attendeer ze erop dat ze het ook moeten kunnen opschrijven.
4. Op bouwplaat drie vinden we het slot terug. Hoe loopt het verhaal af? Een conclusie of een antwoord op een vraag. Kortom meer dan het geeikte: einde.
5. Na elke bouwfase laat ik kinderen schrijven. Het verhaalt bouwt zich dus beetje bij beetje op. Grappig bijeffect: kinderen zien tijdens begrijpend lezen sneller het verband tussen de verschillende fases van het verhaal.
6. Voor elke nieuwe bouwfase lezen terug wat ze al op papier hebben staan en bouwen hierop verder. Grappig neven effect: kinderen zien ineens nog beter de link tussen schrijven en lezen.
7. Als laatst mogen de kinderen foto’s maken van hun bouwsels en hun verhaal (onder begeleiding van de foto’s) voordragen aan de klas.

Tip: soms laat ik kind een bouwplaat één bedenken, kind twee bouwplaat twee en kind drie bouwplaat drie. Dan krijg je echt een super grappig verhaal!

Kraak de code

Om de creatieve geest uit te dagen laat ik kinderen vaak codes kraken. Deze zijn eigenlijk om in te kleuren of om te ontdekken op de kralenplank. Zelf vind ik het leuk om ze te maken met LEGO. Op de foto zie je de lente versies van onderwijs wereld PO, maar op het internet zijn vele voorbeelden van kraak de code te vinden.

Werkwijze

1. Materiaal vinden
2. Je maakt gebruik van LEGO dots.
3. Je laat de kinderen je eigen bak doorspitten. Ik kan je vertellen dat kinderen die al heel leuk vinden. Ze zijn oprecht blij wanneer ze weer een stukje in de juiste kleur en van (zeer waarschijnlijk) de juiste maat vinden.

Grappig bijeffect: De kinderen werken met deze variant, dan trainen ze ongemerkt de eerste bouwstenen van denken (StiBCO): waarnemen, nauwkeurig zijn, gegevens verzamelen. Ze zijn echter ook bezig met selecteren en elemineren. Allemaal randvoorwaarde die nodig zijn om op een passende manier onderwijs te volgen.

• Beginnen met kraken van de code.
• De meeste leerlingen hebben hier zo hun eigen strategie voor: de ene houd zijn vinger bij de te maken lijn, de ander streep door, weer een andere doet maar wat en komt er achter dat dit niet de meest handige manier is. De ene begint impulsief, de ander redeneert, weer een andere kan maar moeilijk starten. Ik vind het erg leuk om naar dit proces te kijken, want het vertelt me ongemerkt veel over de manier van taakgerichtheid en de manier waarop ze andere taken op school/ thuis aanpakken.

• Het eind resultaat bewonderen.

Tip: anders om  werken is ook heel gaaf (en best moeilijk). De leerlingen maken een patroon op de plaat en berekenen de code, zodat iemand anders hem kan (na)maken. 

Overzicht creëren in ons klanksysteem

Kinderen met dyslexie hebben baat bij het hebben van overzicht en inzicht in ons klanksysteem. We hebben het tijdens de spellinglessen immers vaak over lange en korte klanken en hangen hier zelfs spellingregels aan vast.

Voor de kinderen in mijn praktijk maar ik gebruik van LEGO, omdat ze dit ervaren als een fijne/ leuke manier van herhalen. Veel beelddenkers hebben herhaling nodig, maar vinden herhaling vaak niet echt of zelfs saai.

Op de foto’s zie je kanten klare lego blokjes, met bijbehorende dakjes, van de methode LetterKlankStad. Je kunt echter ook zelf duplo of lego blokjes voorzien van klanken en de kleur aanpassen aan jouw spellingmethode.

Werkwijze:

• Alle klanken hebben hun eigen kleur en een uniek aantal dots op de legostenen.
• Geel: lange klanken (2 dots)
• Groen: korte klanken (1 dot)
• Rood: tweetekenklanken (2 dots)
• Paars: drietekenklanken (aai, ooi, oei etc. – 3 dots)
• Bruin: viertekenklanken (eeuw – 4 dots)

• Zelf maak ik gebruik van de visuele indeling naar het idee van drs. G. Veenstra uit het boek – beelddenken in de praktijk. Hier leg ik naargelang de wens van het kind/ de school de dyslexie tekens naast (<, –, III)

Woordsoorten ontdekken

Daar ik werkzaam ben in het cluster 2 onderwijs stuitte ik op de methodiek MetaTaal. Een methode die door logopedistes ingezet wordt om zinnen op te bouwen aan de hand van Lego blokjes.

Diverse varianten hiervan heb ik op het internet voorbij zien schuiven. Het gaat echter allemaal om het volgende: LEGO-blokjes worden gekoppeld aan een woordsoort. Denk bijvoorbeeld aan de lidwoorden (groen blokje met 1 dot), naamwoorden (blauw blokje, 2×4), etc. Je kunt de blokjes voorzien van woordsoort stikkers of ze echt alleen in zetten als MetaTaal (dus de blokjes gaan koppelen aan de bijhorende woordsoort). Het is even een klus, maar dan heb je ook echt wat!

Ik volg niet netjes de leerlijn van de methode, maar pas deze werkvorm (tijdelijk) toe bij kinderen die visuele ondersteuning kunnen gebruiken.

Werkwijze

1. Introduceren van de (of een beperkt aantal) woordsoorten met de bijbehorende lego blokje. Grappig bijeffect: kinderen ontdekken ineens hoeveel verschillende woordsoorten er zijn. Er ontstaat overzicht.
2. Zinnen bouwen met of zonder afbeelding als steun. Je kunt samen met de leerlingen zinnen bouwen met LEGO aan de hand van de ‘spiekkaart’.  Samen ga je ontdekken welke woordsoorten er in deze zin voorkomen. Om op te starten maak ik gebruik van voorbeeld kaarten van zinnen die ik gebouwd heb.
3. Introduceren van nieuwe woordsoorten als hulpwerkwoord, voltooid deel woord etc. We starten op met enkelvoudig zinnen en gaan deze stapje voor stapje uitbreiden.  We introduceren de functie van deze woordsoorten en laten kinderen zinnen bouwen.

LET op: ik maak gebruik van de lessen uit de taalmethode om woordsoorten te introduceren en de functie van deze woorden uit te leggen. Het materiaal is voor mij een verrijking van deze lessen GEEN vervanging!

Tafels oefenen

Tijdens het werken met LEGO ontdek ik een hoge betrokkenheid bij de kinderen.  Vooral als ik ze de ruimte geef om zelf door de bak met lege te laten speuren. “hé, juf, dit is de tafel van drie!” vol enthousiasme komt een leerling mijn kant op rennen met een legoblokje van drie dots. We zijn bezig met de tafel van twee, maar ook de drie en de zes beginnen in het oog te springen. Voordat we het weten zijn we vooral bezig met de tafel van twee, maar ontstaan er stiekem ook pijlers van andere tafels.

Er zijn leerlingen in mijn klas die het lastig vinden om de tafels te automatiseren. Ze hebben geen beeld bij de tafel en lego kan ze deze geven. Allerlei verwerkingsopdrachten volgen. Oa. Deze met klei.

Werkwijze:

1). We verzamelen legoblokjes met het juiste aantal dots.

2.) we maken stapels (10x, 9x, 8x, etc.)

3.) we rollen de klei uit

4.) we nemen een van de ‘stapels’ uit de rij van de tafel van twee en bedenken hoeveel dots er in deze stapel zitten.

5.) we drukken de lego steentjes, met dots naar beneden, in de klei.

6.) we controleren onze gedachte en noteren het definitieve antwoord.

Grappig neveneffect: ik merk dat de kinderen de tafel door elkaar gaan oefenen. Zeker wanneer er twee leerlingen met dezelfde ‘rij’ bezig zijn. Op deze wijze vermijden we het opdreunrijtje.