Activerende werkvormen

Door Amber: je kunt de meest geweldige lesplanning maken en de meest creatieve werkvormen bedenken. Maar het allerbelangrijkste bij het gebruiken van activerende werkvormen, is het neerzetten van duidelijke randvoorwaarden. Actieve werkvormen kunnen vanaf dag 1 als jij duidelijk hebt binnen welke kaders de kinderen “los” mogen tijdens de activiteit.

Heldere informatie

Volgens Leraar24 is het als leerkracht van belang dat je heldere informatie geeft aan de kinderen. Denk aan de wie, wat, waar, wanneer, hoe en hoelang vragen. Ik begin mijn uitleg altijd met het uitspreken van de doelen. Wat wil ik dat kinderen leren tijdens de activerende werkvorm. Vaak heeft dit zowel een didactisch als een sociaal-emotioneel doel. Beide spreek ik uit naar kinderen.

Nadat je als leerkracht heldere informatie hebt gegeven, is het belangrijk kinderen de gelegenheid te geven vragen te stellen.

Duidelijk met hoge verwachtingen

Duidelijk zijn betekent dat je zorgt voor regels en afspraken die een klas goed laten draaien. Dat is bij activerende werkvormen niet anders. Als leerkracht kan je invloed hebben op het gevoel van competentie door structuur en ondersteuning te bieden. Tijdens mijn uitleg spreek ik verwachtingen uit. De verwachtingen zijn gekoppeld aan het doel wat ik al met kinderen besproken heb. Verwachtingen uitspreken doe ik op een positieve manier en vanuit de ik-vorm. Bijvoorbeeld ‘ik verwacht dadelijk van je met een fluisterstil rondloopt en vanuit vragen stellen klasgenoten helpt.’ Soms helpt het kinderen ook om voorbeelden te geven van je verwachtingen, zodat het concreter en meer haalbaar is,

Doordat je afspraken duidelijk en helder communiceert en bespreekt vanuit het positieve, weten de kinderen welke positie zijn kunnen/mogen innemen binnen de gestelde kaders.

Praktisch

De werkvormen level-up is een van de werkvormen die ik meerdere keren per jaar gebruik. De eerste keren investeer ik extra in deze werkvorm, zodat ik daar de rest van het schooljaar profijt van heb. Investeren in een werkvorm is voor mij tijdens de werkvorm kinderen aanspreken op de kaders en verwachtingen die je vooraf hebt uitgesproken. Naast het uitspreken van de verwachtingen, is het ook belangrijk consequent op te treden en voorspelbaar te zijn. Hierdoor draag je bij aan het competentie gevoel van kinderen.

Maar investeren is ook achteraf samen evalueren. Wat ging goed, wat kan nog beter en wat begrijpen we nog niet helemaal aan de werkvorm. Door hier stil bij te staan, weet ik wat ik als leerkracht de volgende keer anders moet doen. Tijdens het evalueren, blik ik ook met de kinderen terug op de doelen. Samen bespreken we hoe deze behaald zijn, hierin laat ik vooral kinderen aan het woord.

Eigenlijk is mijn allerbeste tip voor het toepassen van activerende werkvormen vanaf de start ‘wees niet bang’. Het hoeft niet meteen perfect (hahaha en ja dat zegt een perfectionist). Ik vind openheid in mijn klas belangrijk. Door als leerkracht naar kinderen uit te spreken als iets bijvoorbeeld niet liep zoals verwacht, stel je je kwetsbaar op en dat zorgt voor vertrouwen en veiligheid.

Maar het belangrijkste ‘geniet’. Want als jij als leerkracht duidelijke kaders hebt gesteld, dan wordt zo’n activerende werkvorm ineens een stuk leuker. Blije leerkracht = blije kids